زواره پسر زال

زواره، پسر زال، یکی از پهلوانان شاهنامه‌است. او و برادرش رستم به دست دیگر برادرشان شغاد کشته شدند.

زنگه ی  شاوران

زنگه ی شاوران پهلوانی ایرانی در شاهنامه و پسر شاوران است. در داستان سیاوش هنگامی که در جنگ با تورانیان رستم به ایران بازگشت او به همراه بهرام دیگر پهلوان ایرانی مشاوران و دوستان سیاوش بودند. از دلاوریهای زنگه می توان به کشتن اخواست تورانی در جنگ دوازده رخ اشاره کرد.

زریر

زَریر نام پسر لهراسب و برادر گشتاسب است. این نام در اوستا زَیری‌وَیری آمده است که به معنی زرّین‌بر و زرّین جوشن است .  در یکی از جنگهای دینی ایرانیان با تورانیان بیدرفش او را با تیری زهرآلود کشت.

زال پسر سام

زال از قهرمانان اسطوره‌ای ایرانی است که نامش در شاهنامه رفته است.زال در پارسی به معنای سپیدمو است.وی پسر سام و پدر رستم است.

زال و سیمرغ

زال را پس از زایش پدرش چون از موی سپید پسرش ترسید در کوه و دشت رها کرد.سیمرغ نوزاد را یافت و به آشیانه خود برد و بزرگ کرد.از این پس سیمرغ تا پایان زندگی یاور زال و پسرش رستم است.چنانکه در داستان نبرد رستم و اسفندیار به یاری آنها آمد و ترفند نابود کردن اسفندیار را به رستم آموخت.

دیو سپید

دیوِ سپید بر پایه داستان‌های شاهنامه نام فرمانروای دیوان در مازندران بود.او کیکاووس شاه ایران و یارانش را به بند کشید و رستم برای آزادی آنان به نبرد وی رفت.

پیروزی رستم بر دیو سپید

دیو سپید در غاری کیکاووس و یارانش را به بند کشید .رستم به یاری اولاد آن غار را یافت .تنها به غار رفته و دیو سپید را خفته دید. برای به جا آوردن آیین جوانمردی او را از خواب بیدار کرد و با وی جنگید. یک دست و یک پایش را قطع کرد و جگرش را از سینه بیرون کشیده و از سر او کلاهخودی برای خویش ساخت و شاه و یارانش را نیز آزاد کرد.

رودابه دختر مهراب

نام دختر مهراب کابلی است که زال او را خواست و رستم از او زاده شد.

رهام پسر گودرز

رُهّام، پسر گودرز، از پهلوانان ایران در شاهنامه است.

در شاهنامه

او همراه کاووس و دیگر پهلوانان به مازندران رفت و گرفتار شد تا رستم آنان را رهانید. در جنگهایی هم که به خونخواهی سیاوش انجام شد حضور داشت. از کارهای مهم او کشتن بارمان تورانی در جنگ دوازده رخ است.

در شاهنامه رهام به همراه بسیاری دیگر از پهلوانان پس از عروج کیخسرو به آسمان در توفان برف ناپدید می‌شود.

روایات نااصیل

در فرهنگها و تاریخهای متأخر بر اثر نفوذ اساطیر سامی و خلط آن با اساطیر ایرانی کارهای دیگری نیز به رهام نسبت داده شده‌است. خلاصه ی  آن در زیر می‌آید:

رهام نام پسر گودرز است و بعد از کیخسرو به ملازمت لهراسب شاهنشاه ایران معزز بوده از جانب او به حکومت ری و اسپهان (اصفهان) تا حدود شوشتر و اهواز ممتاز شد و حکمرانی همدان را به داریوش فارسی داده و او را بر سر پادشاهان کلدانیون که در بابل تا ارمن و عمان حکمران بودند فرستاد. وی بلشازار حاکم را کشت و آن ولایت را مسخر کرده و به حکم شاه سلطنت بابل تا بیت‌المقدس به وی مفوض شد. چون لهراسب به سعی دانیال دین موسوی داشت و رعایت بنی اسرائیل می‌‌نمود از نو بیت المقدس و مسجد الاقصی را آباد کرد و خرابیهای بخت النصر را تعمیر نمود. رهام از شجاعان گیتی بود و ذر زمان کیخسرو جنگهای مردانه نمود.

زاب

زاب یا اوزاوا، بر اساس اوستا و شاهنامه فردوسی پسر تهماسب است. پس از آن که افراسیاب، نوذر را کشت؛ زاب به شاهی رسید. زاب پنج سال پادشاهی کرد و به یاری طوس،گستهم و رزمان با افراسیاب جنگید و پس از خشکسالی در ایران و توران،افراسیاب و زاب صلح را پذیرفتند. زاب در ۸۶ سالگی مُرد. پس از مرگ او، گرشاسب به پادشاهی رسید.

رویین

رویین نام یکی از پسران افراسیاب است که در جنگ دوازده رخ به دست بیژن کشته شد.

دمور

دَمور پهلوانی است تورانی و از خویشان افراسیاب. او در کشتن سیاوش تلاش بسیار کرد.